Oferta badawcza

PODSTAWOWE INFORMACJE O RADONIE – 222

Radon (Rn-222) jest naturalnym, radioaktywnym gazem szlachetnym powstającym w szeregu rozpadu uranowo-radowego. W warunkach normalnych jest bezbarwny, bezwonny
i chemicznie obojętny. Ze względu na swoją lotność oraz zdolność migracji w gruncie może przenikać do powietrza wewnętrznego budynków, stanowiąc jedno z głównych źródeł narażenia populacji na promieniowanie jonizujące. W skali światowej radon odpowiada za około 52% średniego globalnego narażenia na promieniowanie naturalne, a Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) klasyfikuje go jako czynnik rakotwórczy grupy 1.

Stężenie radonu w środowisku jest silnie zmienne i zależy m.in. od właściwości gleby, materiałów budowlanych, warunków pogodowych oraz wentylacji. Najważniejszym źródłem radonu w budynkach jest gaz glebowy, który przenika do wnętrza poprzez nieszczelności
i mikropęknięcia.

W Polsce maksymalny poziom referencyjny stężenia radonu dla miejsc pracy i budynków mieszkalnych wynosi 300 Bq/m³. Informacja ta wynika z wymagań:

• Dyrektywy Rady 2013/59/EURATOM z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiająca podstawowe normy bezpieczeństwa dotyczące ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na promieniowanie jonizujące.
• Ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz.U. 2001 nr 3 poz. 18, z późn. zm.).
• Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2022 r. w sprawie poziomu referencyjnego dla stężeń radonu w pomieszczeniach (Dz.U. 2022 poz. 393).

W praktyce monitoring stężania radonu w budynkach często opiera się na pasywnych metodach zintegrowanych, które umożliwiają wiarygodny pomiar średniego stężenia radonu w dłuższym okresie. Profesjonalne badania przeprowadzane zgodnie z normami ISO 11665 oraz wymaganiami PCA są kluczowe dla właściwej oceny narażenia i planowania skutecznych działań ochronnych.

Bibliografia

1. World Health Organization (WHO). WHO Handbook on Indoor Radon: A Public Health Perspective. WHO Press, Geneva, 2009.
2. ISO 11665-1: Measurement of radioactivity in the environment – Air: Radon-222 – Part 1: Origins of radon and its short-lived decay products and associated measurement methods.
3. ISO 11665-4: Measurement of radioactivity in the environment – Air: Radon-222 – Part 4: Integrated measurement method for determining average activity concentration using passive sampling and delayed analysis.
4. ISO 11665-8: Measurement of radioactivity in the environment — Air: radon-222Part 8: Methodologies for initial and additional investigations in buildings.
5. Darby, S. et al. Residential Radon and Lung Cancer: Detailed Results of a Collaborative Analysis of Individual Data on 7,148 Persons with Lung Cancer and 14,208 Persons without Lung Cancer from 13 Epidemiologic Studies. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, 2006.